صوت/نوای «می‌گذرد کاروان»

به گزارش سراج24، دوران دفاع مقدس آثار متعددی در حوزه موسیقی تولید و منتشر شد تا از این طریق اهالی موسیقی در تزریق روحیه به مردم و رزمندگان در دوران سخت جنگ تحمیلی سهیم باشند، البته پس از دوران دفاع مقدس و تا به امروز آثار مختلفی از سوی هنرمندان ژانرهای مختلف موسیقی تولید شده که در این میان آثار درخشان کم نیستند اما به جرات باید گفت، آثاری که در دوران دفاع مقدس منتشر شده است، شاید به این دلیل که در همان فضای ملتهب دوران دفاع مقدس برای نخستین بار شنیده شده اند، به ماندگارترین آثار موسیقایی دوران دفاع مقدس تبدیل شدند که از این میان می توان به چند اثر شاخص اشاره کرد.

«کاروان شهید»

قطعه «کاروان» یا «کاروان شهید» یکی از تصنیف‌های ارزشمند دوران دفاع مقدس است که با شعری از محمد ذکایی توسط شهرام ناظری و زنده‌یاد محمدرضا لطفی تولید شده است.
در روزهای ابتدایی جنگ یکی از دوستان شهرام ناظری به شهادت میرسد. ناظری در واکنش به این رویداد، سراسیمه به کرمانشاه رفت تا در مراسم خاکسپاری وی شرکت کند. در طول این مراسم ملودی قطعهٔ کاروان شهید به ذهن ناظری خطور کرد، و پس از بازگشت به تهران وی این ملودی را در نشستی مشترک با محمدرضا لطفی و هوشنگ ابتهاج اجرا کرد و همان‌جا ایدهٔ ساخت این تصنیف شکل گرفت و لطفی برایش مقدمه‌ای در آواز شوشتری نوشت و این اثر با صدای شهرام ناظری و همراهی اعضای گروه «شیدا» ضبط می‌شود و همراه با قطعات دیگر در آلبوم «چاووش ۸» جای می‌گیرد.

بعداً اجرای مفصل‌تری از آن به همراه یک پیش‌درآمد، در آلبوم چاووش ۸ گنجانده شد پس از آن لطفی تا حدود ۳۰ سال این قطعه را اجرا نکرد. در سال ۱۳۸۷ وی در مراسمی در بیستمین جشنواره موسیقی فجر که در تالار بزرگ کشور در تهران برگزار شد، این قطعه را به همراه چند قطعهٔ دیگر از آثار خود اجرا کرد.

این اثر، جزو اولین قطعات موسیقی بود که پس از انقلاب اسلامی ایران در ایران منتشر شد؛ این قطعات را آغازگر فصلی تازه در موسیقی ایران دانسته‌اند.

متن شعر این آهنگ کاروان شهدا (می گذرد کاروان) به صورت زیر است:

می گذرد کاروان

روی گل ارغوان

قافله سالار آن

سرو شهید جوان

در غم این عاشقان

چشم فلک خون فشان

داغ جدایی به دل

آتش حسرت به جان

خورشیدی ، تابیدی ، ای شهید

در دل ها جاویدی ، ای شهید

می گرید در سوگت آسمان

می سوزد از داغت شمع جان

چون روید لاله از خاک تو

یاد آرم وضع جان پاک تو

بنگر چون شد ، دل ها خون شد زین آتش ها

از موج خون ، شد لاله گون دشت و صحرا

زین درد و غم گرید عالم ای شهید ما

از این ماتم خون می گریم

ای یاران ای یاران ، سوزم از داغ غمی

داغ ظلم و ستمی

خون هر جانباز می دهد آواز

جان فدای وطنم

خاک ایران کفنم